Ulica św. Jakuba
Ulica św. Jakuba obecnie łączy Rynek Nowomiejski z Bulwarem Filadelfijskim i mierzy ok. 450 m długości. Pierwotnie jednak, jako ulica Nowego Miasta Torunia była znacznie krótsza (ok. 85 m długości) i łączyła Rynek Nowego Miasta z nieistniejącą już dziś średniowieczną Bramą św. Jakuba, rozebraną w czasie zaboru pruskiego - w 2. poł. XIX w. Po 1884 r., kiedy wytyczono nową dzielnicę - Wilhelmstadt (Przedmieście św. Katarzyny) - powstał ostatecznie dalszy, wschodni odcinek ul. św. Jakuba między ul. Wola Zamkowa a Bulwar Filadelfijski.
Mimo, że ulica wiodła z Rynku do jednej z czterech bram Nowego Miasta Torunia, nie należała do najbardziej prestiżowych i szczególnie ruchliwych. Nie wytworzyła też szczególnie sprecyzowanego charakteru zawodowego - zamieszkiwana była na przestrzeni stuleci przez przedstawicieli różnych profesji, a do 2. poł. XVI w. część działek należała do kościoła św. Jakuba, natomiast po poł. XVII w. do benedyktynek z pobliskiego klasztoru (>>>).
Ulica nazwę swą wywodzi od sąsiadującego od jej płn.-wsch. strony placu kościoła św. Jakuba.
Na pocz. XVIII w. gotycką kamienicę mieszczańską pod obecnym adresem św. Jakuba 19 zmieniono na spichrz. W elewacji powstały więc charakterystyczne niewielkie otwory okienne o łukowym zakończeniu oraz łukowy otwór bramny. Szczyt budynku zachował jednak stylistykę gotycką.
Do współczesnej formy kamienicy czynszowej wielomieszkaniowej z zatarciem wszelkich wcześniejszych cech stylowych budynek został przekształcony natomiast na pocz. XX w.
Pod numerem 13 stoi zbudowany w 1860 r. budynek fabryczny należący do fabryki pierników Hermanna Thomasa. Wchodził on w skład większego kompleksu zabudowań ciągnących się od Rynku Nowomiejskiego po ul. Piernikarską
Pod numerem 20 znajduje się ceglany gmach surowy i o oszczędnej w zdobienia elewacji, zbudowany w 2. poł. XIX w. dla potrzeb ówczesnej pruskiej Twierdzy Toruń jako siedziba sądu i aresztu wojskowego. Obecnie delegatura Krajowej Informacji Skarbowej.
Odcinek ul. św. Jakuba ciągnący się na płd.-wsch. od skrzyżowania z ul. Piernikarską leży już poza obszarem średniowiecznego Nowego Miasta Torunia (jego mury miejskie znajdowały się wzdłuż południowej strony ob. ul. Piernikarskiej; dziś na ich fragmencie stoi m.in. okazała kamienica Roberta Tilka z 1887 r.) i powstał po 1884 r.
Wzdłuż tego nowego odcinka ul. św. Jakuba zbudowano obiekty związane bezpośrednio z pruskim garnizonem Twierdzy Toruń. Pod ob. nr 14 powstał więc gmach pralni garnizonowej, dominujący w tej części ulicy. Po przeciwnej stronie ulicy stoi natomiast niższy, długi budynek, będący dawniej magazynem artyleryjskim; wchodzi on w skład kompleksu zabudowań Bastionu I Menniczego.
