Srebrniki

Srebrniki to stara wieś położona na Ziemi Chełmińskiej. W latach 1262-1309 była własnością Starego Miasta Torunia (nadaną Toruniowi przez krzyżackiego mistrza krajowego Helmericha von Würzburg).
Rada miejska Torunia założyła w 1262 r. parafię i wybudowała kościół - z tego powodu Srebrniki po raz pierwszy pojawiają się na kartach historii (jako Schribernik).
W 1309 r. Stare Miasto Toruń oddało wieś Krzyżakom w zamian za ławy mięsne (jatki); wtedy to te urządzenia handlowe - zlokalizowane między ul. Szeroką a ul. Kopernika - stały się własnością miasta (więcej o tym tutaj) i funkcjonowały do XIX w.
W 1414 r. Srebrniki uległy dewastacji w czasie wojny krzyżacko-polskiej. 

Po włączeniu Ziemi Chełmińskiej do Królestwa Polskiego na mocy aktu inkorporacji ziem pruskich z 1454 r., Srebrniki stały się własnością królewską. W 1527 r. król Zygmunt I Stary przekazał wieś miastu Toruniowi na prawie dziedzicznym i tym sposobem po 218 r. ponownie Srebrniki stały się wsią miejską na terytorium Torunia. Były nią aż do okresu zaborów.

W Srebrnikach urodziła się i tu była ohrzczona Urszula Modrzyńska (1928-2010) - aktorka teatralna, filmowa. Debiutowała w 1949 r. w toruńskim Teatrze im. Wilama Horzycy. W pamięci widzów pozostała jako Jagienka w ekranizacji "Krzyżaków" Sienkiewicza w reżyserii Aleksandra Forda (1960 r.).

 

Gotycki kościół w Srebrnikach należy do grupy najstarszych i najcenniejszych obiektów z tego wyjątkowego zespołu zabytków architektury, jakimi są gotyckie kościoły wiejskie na Ziemi Chełmińskiej. Pierwszym elementem rozpoczętej po 1262 r. przez miasto Toruń budowy było prezbiterium i korpus nawowy. Nawa jest wydłużona i wąska (15,3 x 7,2 m), prezbiterium jeszcze węższe (8,2 x 6,3 m), co wyróżnia budowlę na tle zespołu innych gotyckich kościołów wiejskich Ziemi Chełmińskiej.
Prezbiterium ma zamknięcie 3-boczne, a jego ściany mają stosunkowo masywne przypory oraz szczyt. Ściana wschodnia zwieńczona jest wysokiem szczytem. Przez to wieloboczne prezbiterium nie jest nakryte dachem wielopłaciowym.
Wieża od strony zachodniej została dobudowana po 1300 r. Ma formę masywną, przysadzistą, o wymiarach 4,4 x 6,3 m.

Podstawowym budulcem jest kamień, a detale i szczyt zbudowano z cegły. Około 1700 r. oraz w 1902 r. architektura została nieco przekształcona.

Do 1. poł. XVII w. kościół nosił wezwanie św. Jadwigi, obecnie Matki Bożej Śnieżnej.

Zabytkowy wystrój kościoła jest skromny. Na uwagę zasługuje kamienna chrzcielnica późnorenesansowa z pocz. XVII w. z rzeźbionymi główkami aniołków po bokach.