Bartholomäus (Bartłomiej) Strobel

Bartholomäus (Bartłomiej) Strobel (1591- po 1647) był jednym z najwybitniejszych artystów Europy środkowej okresu baroku, od 1639 r. osiadłym na stałe w Toruniu, gdzie najpewniej zmarł. Stał się jedną z wizytówek malarstwa polskiego XVII w. W późniejszych stuleciach określany był jako sławny malarz toruński (pictor Thorunensis).
 
Pochodził ze ze Śląska, urodził się w rodzinie protestanckiej, był synem malarza; matka jego była córką Andrzeja Riehla, portrecisty króla Zygmunta Augusta. Strobel kształcił się pod okiem ojca i w trakcie wędrówek artystycznych w Pradze (w późnomanierystycznym kręgu dworskiego mecenatu Habsburgów), Saksonii, Dolnej Bawarii, być może w Niderlandach i Zjednoczonych Prowincjach (Holandii) i w Gdańsku.
Zwolniony przez cesarza Rudolfa II z obowiązku przynależności do cechu cieszył się protekcją biskupa wrocławskiego, arcyks. Karola Habsburga.
 
Tworzył portrety, obrazy religijne (np. Uczta u Heroda i ścięcie św. Jana Chrzciciela, ob. muzeum Prado w Madrycie) i alegoryczne (np. rysunki Alegoria wojny trzydziestoletniej, Alegoria sztuki i wojny).
Był znakomitym portrecistą. Specjalizował się w portrecie reprezentacyjnym. Jest to sztuka chłodna, linearna, bardzo oficjalna, Portretowane postaci przedstawione są w pozycji stojącej, najczęściej jedną ręką wspierają się na boku, drugą nonszalancko opierają o stolik. Osoby przedstawiane na obrazach Strobla ubrane są w przesadnie bogate stroje, wykonane z najdroższych tkanin, których lśnienie możemy obserwować dzięki mistrzowskiej technice artysty. Dla podkreślenia rangi portretowanego malarz umieszcza na obrazie przedmioty będące aluzją do herbu rodowego, co miało uwypuklać wspaniałość i ciągłość genealogiczną rodziny.
 
Pozostawał pod wpływem manierystów Bartholomeusa Sprangera i Hansa von Aachena, z którymi zetknął się na dworze Rudolfa II Habsburga w Pradze oraz malarza gdańskiego Hermana Hana. W swojej działalności portretowej nawiązywał do malarstwa holenderskiego (Jan Antonisz van Ravesteyn).
 
W 1633 r. Strobel opuścił Śląsk z powodu wojny trzydziestoletniej (1618-1648) i grożącej zarazy, przebywał początkowo w Gdańsku, też w Elblągu, Warszawie i Wilnie.
Po raz pierwszy do Torunia przybył prawdopodobnie w 1634 r. wraz z Martinem Opitzem, wybitnym poetą niemieckim i z dworem księcia legnickiego i brzeskiego Jana Chrystiana, i wkrótce orzymał tu kilka zleceń, m.in. namalował w tymże roku Adorację Ukrzyżowanego dla benedyktynek toruńskich, następnie na przełomie 1634/1635 r. obraz Madonna z Dzieciątkiem i św. Stanisławem Kostką dla jezuitów toruńskich. Współpraca z jezuitami toruńskimi doprowadziła później (w 1643 r.) do nawrócenia Strobla na katolicyzm. Dokonało się to w czasie jego ciężkiej choroby, kiedy przyjął sakrament namaszczenia chorych wg rytu katolickiego.
 
W wyniku kontaktu Strobla z dworem króla Władysława IV Wazy przebywającego dwukrotnie w Toruniu w 1635 r., zyskał Strobel szerokie uznanie kręgu dworu królewskiego. Jako wielki artysta o dużym autorytecie otrzymywał wiele zleceń dworzan królewskich (np. namalował portrety Jerzego Ossolińskiego, Stanisława Koniecpolskiego, Jakuba Zadzika, Jana Karola Konopackiego, Janusza Radziwiłła). W 1639 r. został nadwornym malarzem króla Władysława IV. Stworzył najwięcej portretów króla Władysława IV i na najlepszym poziomie artystycznym.
Po tym, jak na stałe osiadł w Toruniu, wykonywał obrazy m.in. dla katedry we Fromborku, we Włocławku, dla kościoła w Radzyniu Chełmińskim, w Pelplinie, w Koronowie, Koprzywnicy koło Sandomierza, dla kaplicy królewskiej św. Kazimierza w Wilnie; zostały one zniszczone prawdopodobnie podczas najazdu wojsk moskiewskich w 1655 r. 

Strobel w Toruniu wywarł niewątpliwie duży wpływ na toruńskich malarzy zrzeszonych w cechu malarskim, co daje się zauważyć wśród wielu obrazów tego okresu.
W Toruniu jego pędzla są obrazy w 2 kościołach: w Katedrze św.św. Janów (w kaplicy św. Stanisława Kostki) obraz ołtarzowy, przedstawiający Madonnę z Dzieciątkiem i św. Stanisławem Kostką oraz prawdopodobnie jego autorstwa jest też obraz przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem adorowaną przez św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelistę (na zachodniej ścianie nawy południowej), i w Kościele św. Jakuba na Nowym Mieście obraz Ukrzyżowanie (w kaplicy św. Krzyża).
Z portretów toruńskich znany jest portret Władysława IV na tle kotary, odsłaniającej po prawej stronie scenę hołdu malborskiej załogi na koniach (obraz zaginął bez wieści w czasie II wojny światowej) oraz portrety rajców Jakuba Koyego i Mikołaja Hübnera, przechowywane w Muzeum Okręgowym w Ratuszu Staromiejskim (ekspozycja Toruński Portret Mieszczański).
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj