Toruń na listach UNESCO
Wpis na listę dziedzictwa UNESCO jest niewątpliwie wyróżnieniem i świadczy o najwyższym uznaniu i światowej randze danego miejsca, obiektu, zjawiska.
Daje prestiż i rozpoznawalność, dla wielu jest wyznacznikiem i wskazaniem tych miejsc, które w pierwszej kolejności wypada odwiedzić, poznać i doświadczyć osobiście. Jest swoistą marką i znakiem najwyższej jakości i najwyższej wartości. Wpływa na promocję, zwiększa powszechną i globalną świadomość o dziedzictwie, kulturze i historii danego miejsca oraz znaczenia tego dla całej ludzkości. Wśród mieszkańców natomiast wzmaga poczucie lokalnej tożsamości, dumy i więzi ze swoim miejscem docenionym globalnie.
Toruń i jego dziedzictwo jest jednym z takich miejsc. Jest to miasto, które w przeszłości odgrywało znacząca rolę w kształtowaniu i kreowaniu historii, wydarzeń, kultury o dużym znaczeniu dla cywlizacji. Uznaniem tego jest nie tylko wpis toruńskiego Średniowiecznego Zespołu Miejskiego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, który nastąpił w 1997 r.
Uznaniem jest też docenienie innych toruńskich i z Toruniem wprost związanych elementów dziedzictwa, jak:
- toruńska księga cła funtowego z lat 1369-1371 (przechowywana w Archiwum Państwowym w Toruniu), będąca unikatowym obiektem dotyczącym historii Hanzy, która została w maju 2023 r. wpisana na Międzynarodową Listę Dziedzictwa UNESCO „Pamięć Świata” („Memory of the World”) jako jeden z 19 polskich obiektów,
- odnowiony przywilej lokacyjny Torunia i Chełmna z 1251 r., przechowywany w Archiwum Państwowym w Toruniu, wpisany w 2021 r. na Polską Listę Krajową Programu UNESCO "Pamięć Świata" - pergaminowy dokument odnawiający akt nadania praw miejskich dla Chełmna i Torunia. Zastąpił pierwotny akt z 1233 r., który spłonął. Ustanowiono w nim nowe prawo miejskie, wzorowane na zasadach obowiązujących na Zachodzie Europy.
Prawo chełmińskie wprowadziło nieznaną wcześniej instytucję rady miejskiej oraz liberalne przepisy dotyczące służby wojskowej i dziedziczenia. Odtąd dziedziczyć mogły również kobiety. - akt erekcyjny Związku Pruskiego z 1440 r. - dokument z 14 marca 1440 r. przechowywany w zbiorach Archiwum Państwowego w Toruniu, wpisany w 2016 r. na Polską Listę Krajową Programu UNESCO "Pamięć Świata", potwierdzający powstanie związku miast i rycerstwa Prus w obronie przed Zakonem Krzyżackim; próba delegalizacji Związku była głównym powodem wybuchu wojny trzynastoletniej, która doprowadziła do przejęcia przez Polskę Pomorza z Gdańskiem, Toruniem i Elblągiem,
- zbiór 128 tabliczek woskowych toruńskiej kancelarii miejskiej z XIV-XVI w., przechowywany w Archiwum Państwowym w Toruniu, wpisany w 2002 r. na Polską Listę Krajową Programu UNESCO "Pamięć Świata", to największy na świecie taki zbiór tabliczek woskowych niemalże w idealnym stanie,
- flisactwo wpisane na Reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO w 2022 r., którego jednym z największych i najstarszych w Polsce ośrodków jest Toruń
