Znani torunianie i ludzie związani z Toruniem
- Konrad GesselenMatematyk, astronom, bakałarz sztuk, rektor, średniowieczny intelektualista toruński. Jeden z najważniejszych przedstawicieli środowiska intelektualnego Torunia i państwa krzyżackiego
- Mikołaj Kopernik
- Filip KallimachKallimach - włoski humanista i pisarz polityczny, tworzący w języku łacińskim, mieszczanin, dyplomata, którego łączyły więzi przyjaźni z rodziną Koperników, a zwłaszcza biskupem Lucasem Watzenrode, kilka razy przebywał w Toruniu.
- Erazm Gliczner(1535-1603) - protestancki pisarz religijny, pedagog, współtwórca pierwszej drukarni toruńskiej.
- Adam FreytagAdam Freytag był, obok Kazimierza Siemienowicza, jednym z wybitniejszych i najbardziej znanych polskich inżynierów wojskowych XVII wieku. Jego pracę o fortyfikacjach wydawano aż ośmiokrotnie.
- Ulrich Schober(1559-1598) - poeta i konrektor Gimnazjum Akademickiego.
- Michał Bogusław Ruttich(1686-1729) - pastor, lingwista, miłośnik i krzewiciel języka polskiego, profesor toruńskiego Gimnazjum Akademickiego.
- Jan Turnowski(ok. 1567-1629) - pastor, pisarz religijny, profesor Gimnazjum Akademickiego
- Piotr Artomiusz (Krzesichleb)1552-1609) - był wybitnym kaznodzieją luterański, pisarzem, znanym pisarzem religijnym posługującym się polszczyzną renesansową oraz pedagogiem związanym z toruńskim Gimnazjum Akademickim
- Paul Gulden (Paweł Guldeniusz, Paulus Guldenius)(Paul Gulden, Paulus Guldenius, 1588-1658) - wybitny aptekarz toruński, nadworny aptekarz króla Władysława IV Wazy i Jana Kazimierza. Autor pierwszego polsko-niemiecko-łacińskiego farmaceutycznego słownika zawierającego m.in. opisy ówczesnych leków i chorób oraz podręcznika dydaktycznego (1641 r.).
- Johann (Jan) Stroband(1511-1585) - ławnik, rajca, burmistrz, burgrabia, polityk toruński, ojciec najwybitniejszego prezydenta Torunia, Heinricha Strobanda
- Heinrich (Henryk) Stroband(1548-1609) - ławnik, rajca i najwybitniejszy burmistrz toruński (1587-1609), promotor i twórca Gimnazjum Akademickiego w Toruniu, mecenas ruchu intelektualnego; współtwórca kodyfikacji prawa chełmińskiego; mecenas sztuki, bibliofil, kolekcjoner, humanista, właściciel majątków ziemskich (Brzezinko i Pruska Łąka) i browaru, kupiec, członek kupieckiej spółki założonej w 1607 roku, produkującej i sprzedającej sukno.
- Johann Christian Bierpfaff(ok. 1600 - ok. 1680) - jeden z najwybitniejszych barokowych złotników w Polsce. Nadworny złotnik królewski królów W. Autor plakiet figuralnych na sarkofagach w grobach królewskich na Wawelu (m.in. króla Władysława IV i królowej Cecylii Renaty - oba przed 1648). Wykonał figury do ołtarza Matki Boskiej Częstochowskiej na Jasnej Górze.
- Bartholomäus (Bartłomiej) Strobel(1591- po 1647) był jednym z najwybitniejszych artystów Europy środkowej okresu baroku, od 1639 r. osiadłym na stałe w Toruniu, gdzie zmarł. Stał się jedną z wizytówek malarstwa polskiego XVII w. W późniejszych stuleciach określany był jako sławny malarz toruński.
- Martin Opitz(1597-1639) - poeta niemiecki, współtwórca nowożytnej poezji niemieckiej, obrońca czystości języka niemieckiego; nadworny historiograf polskiego króla Władysława IV Wazy.
- Christoph (Krzysztof) Hartknoch(1644-1687) - historyk, profesor Gimnazjum Akademickiego, twórca m.in. cenionej historii i monografii Prus
- Jan Rybiński(ok. 1565 - ok. 1621) - jeden z najznakomitszych poetów Prus Królewskich, nauczyciel języka polskiego
- Efraim Oloff(1685-1735) - pastor, profesor Gimnazjum Akademickiego, erudyta, miłośnik języka polskiego, jeden z pierwszych badaczy hisotrii literatury polskiej
- Georg Peter Schultz(1680-1748) - toruński uczony, pedagog, redaktor czasopism, czołowy organizator i reprezentant życia naukowego w Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVIII w.
- Paweł Pater(1656–1724), pedagog, matematyk
- Georg Friedrich Steiner(1704-1766) - mistrz cechu białoskórników, grafik amator, autor zbioru znakomitych rysunków wielu budowli i widoków miasta. Jest to graficzna kronika współczesnego mu (ok. 1730-1750 r.) Torunia, odpowiednik kronik pisanych. Zbiór ten liczy ponad 120 rysunków dotyczących głównie Torunia i jego obiektów, a także kilku miast Ziemi Chełmińskiej (Chełmna, Brodnicy) i innych (Elbląga, Królewca).
- Piotr Szenknecht(1657-1721) - wierszopis toruński okresu baroku, autor licznych panegiryków, utworów satyrycznych.
- Giovanni Battista Cocchi(1701-1759) - architekt, rajca toruński.
- Jacob Heinrich Zerneke(1672-1741) - historyk, burmistrz Torunia
- Jakub Kazimierz Rubinkowski(1668-1749) - pierwszy polski pocztmistrz królewski, rajca katolicki i burgrabia królewski, walczył w XVIII wieku o polskość Torunia.
- Anton Giering(1685-1759) - uczony (gelehrte), głęboko wykształcon, miłośnik historii Torunia (m.in. publikował różne materiały dot. przeszłości Torunia); burmistrz; wyróżnił się też zabiegami w sprawach protestanckich.
- Efraim Schröger(1727-1783) - architekt klasycystyczny, prekursor stylu wczesnoklasycystycznego, twórca obiektów m.in. w Toruniu, Warszawie.
- Samuel Luther Geret(1730-1797) - zasłużony toruński polityk, publicysta, uczony, burmistrz, rezydent Torunia w Warszawie i burgrabia królewski w Toruniu, najwybitniejszy przedstawiciela Oświecenia w Toruniu. Autor m.in. "Myśli względem handlu" z 1765 r., gdzie zawarł zamysł aktywnej polityki ekonomicznej państwa na odcinku Wisły.
- Jan Michał Hube(1737-1807) - sekretarz toruński, wybitny fizyk, matematyk epoki Oświecenia, dyrektor nauk w Szkole Rycerskiej w Warszawie. Jeden z torunian zasłużonych dla rozwoju polskiego Oświecenia.
- Samuel Thomas Sömmerring(1755-1830) - najwybitniejszy anatom, lekarz, fizjolog przełomu XVIII i XIX wieku, od 1774 roku przebywał głównie w Niemczech. Główne jego dzieło - 5-tomowy podręcznik anatomii ciała ludzkiego. W 1791 roku odkrył tzw. żółtą plamkę.
- Samuel Bogumił Linde(1771-1847) był twórcą pierwszego 6-tomowego Słownika Języka Polskiego o charakterze historycznym.
- Fryderyk Skarbek(1792-1866) - ekonomista, publicysta, pisarz, współautor głośnych felietonów satyrycznych; czołowy przedstawiciel polskiej myśli ekonomicznej w okresie Królestwa Polskiego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Ojciec chrzestny Fryderyka Chopina.
- Zwi Hirsch Kalischer (Cwi Hirsz Kaliszer)(1795-1874) - rabin toruński, pionier syjonizmu.
- Julie Wolfthorn(1864-1944) wybitna malarka i graficzka, tworząca głównie w duchu impresjonizmu, współzałożycielka Berlińskiej Secesji, urodzona 8 stycznia 1864 roku w Toruniu. Rodowe nazwisko Wolf zmieniła po opuszczeniu rodzinnego miasta na Wolfthorn (Toruń – niem. Thorn). Tworzyła wspaniałe, nastrojowe obrazy, portretowała wybitne osobistości kultury.
- Zygmunt Moczyński(1871-1940) - kompozytor, organista, dyrygent, pedagog, działacz muzyczny, autor Hymnu Pomorza, organizator podziemia przeciw okupacji niemieckiej
- Władysław Dziewulski(1878-1962) - astronom.
- Wilam HorzycaHorzyca był największym reżyserem, który pracował w Toruniu. Pochodził z rodziny czeskiej i jego czeskie nazwisko zostało najpierw spolszczone, a potem sam artysta przyjął imię Wilam. Horzyca kochał teatr, a także pisał o nim. Przed II wojną światową robił już teatr monumentalny, opierający się o polskie, klasyczne teksty, a także najważniejsze światowe dramaty. Próbował też taki teatr robić po wojnie. Wylądował w Toruniu w drugiej połowie lat 40. XX wieku.
- Roman Ingarden(1893-1970) - wybitny filozof
- Lotte Jacobi(1896-1990) - światowej sławy fotografka urodzona w Toruniu, specjalizowała się w fotografii portretowej oraz teatralnej. Dzięki jej sztuce dysponujemy wieloma artystycznymi wizerunkami sławnych osób
- Wilhelmina Iwanowska(1905-1999) - astronom
- Elżbieta Zawacka(1909-2009) - kurierka Komendy Głównej Armii Krajowej, jedyna kobieta wśród słynnych "Cichociemnych" i druga Polka w historii Wojska Polskiego awansowana na stopień generała brygady, prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
- Tony Halik(1921-1998) - dziennikarz, podróżnik, autor książek podróżniczych i około 300 filmów dokumentalnych
- Aleksander Wolszczanastronom, profesor nauk fizycznych, współodkrywca pierwszych planet pozasłonecznych
Zobacz też:
- Piernikowa Aleja Gwiazd
- Królowie polscy w Toruniu
- Fryderyk Chopin w Toruniu
- Jan Matejko w Toruniu
- Toruń napoleoński. Napoleon w Toruniu
- Papież Jan Paweł II w Toruniu
- Bł. Jan z Łobdowa
- Kazimierz Leon Schwerdtmann
- Bogumil Goltz
- Organizator i pierwszy wojewoda pomorski Stefan Łaszewski
- Mural "Julian Fałat"
- Mural "Grzegorz Ciechowski"
- Otto Steinborn
- Isaac Mieses
- Zbigniew Lengren (Loengren)
Powrót do: