Różnorodność turystyczna Torunia
Pod względem atrakcyjności turystycznej Toruń kojarzony jest głównie ze swoim historycznym centrum - Średniowiecznym Zespołem Miejskim, składającym się z trzech obszarów założonych w XIII w.: Starego Miasta, Nowego Miasta i zamku krzyżackiego. W tym aspekcie mieści się przede wszystkim materialna i niematerialna spuścizna w postaci wyjątkowego układu urbanistycznego (przestrzeni miejskiej) nadrzecznego-portowego miasta hanzeatyckiego, miasta podwójnego oraz wysokiej klasy zabytków ruchomych (dzieł sztuki) i nieruchomych (architektury), zwłaszcza gotyckich sakralnych i świeckich wyróżniających Toruń nie tylko w skali ogólnopolskiej; poza tym spuścizna kulturalna jednego z największych w dawnej Rzeczypospolitej ośrodków nauki i sztuki, a także dziedzictwo kopernikańskie i tradycje kulturowe.
Wszystko to kreuje Toruń jako drugie po Gdańsku najbardziej atrakcyjne i o unikatowych walorach turystycznych miasto na północy Polski, co znajduje potwierdzenie w wielu fachowych klasyfikacjach i zestawieniach znanych np. z poziomu kształcenia akademickiego, i w umieszczeniu Torunia na obiektywnych i opiniotwórczych listach i wykazach: Kanonie Miejsc Historycznych, Liście Pomników Historii RP innych fachowych klasyfikacjach i waloryzacjach oraz na najbardziej prestiżowej w skali globnalnej - Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Poza tym wymownym potwierdzeniem dużej atrakcyjności turystycznej Torunia jest wzrastający co roku ruch turystyczny (średnio rocznie 5% w latach 2009-2017), szacowany w 2019 r. na 2,5 mln turystów odwiedzających rocznie.
Promocyjne hasło Torunia "gotyk na dotyk" z jednej strony trafnie odzwierciedla to, co wyróżnia Toruń, z drugiej jednak spłyca w tym przekazie atrakcyjność miasta i sprowadza ją tylko do zdefiniowanego w haśle elementu, pomijając zupełnie całą gamę innych, nie mniej ważnych składników kształtujących całokształt różnorodności turystycznej atrakcyjności Torunia i jego genius loci.
Toruń to miasto o niezwykle różnorodnych, wysokiej klasy walorach i atrakcjach turystycznych –
- od światowej rangi licznych zabytków architektury,
- przez wysokiego poziomu zabytki sztuki artystycznej (witrażownictwo, złotnictwo, snycerka, malarstwo i in.),
- obiekty militarnej XIX-wiecznej wielkiej Twierdzy Toruń,
- atrakcje astronomiczne,
- sztukę współczesną,
- niecodzienne walory przyrodnicze, rekreacyjne,
- kontakt miasta z Wisłą,
- po kulturę i budownictwo ludowe regionów Polski północnej od XVIII do XX w. (Kaszuby, Kujawy, Ziemia Chełmińska, Bory Tucholskie, Ziemia Dobrzyńska, Dolina Dolnej Wisły), zgromadzone w Muzeum Etnograficznym oraz trzech parkach etnograficznych (skansenach)
Bogatą różnorodność turystycznej atrakcyjności Torunia, poza elementami wymienionymi na wstępie (tj. leżącymi w obszarze wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO), tworzą liczne kolejne walory. Nagromadzenie ich w jednym mieście w tak dużej liczbie wynika nie tylko z bogatej przeszłości Torunia i jego dorobku, ale także położenia geograficznego.
Wśród tych kolejnych elementów największe znaczenie i potencjał mają:
- - obiekty XIX-wiecznej potężnej pierścieniowej Twierdzy Toruń oraz pełnej historii rozwoju wojskowości od średniowiecza >>>
- - wyjątkowej klasy artystycznej oraz unikatowe zbiory muzealne z m.in. dziełami sztuki europejskiej i pozaeuropejskiej, dziełami sztuki toruńskiej - licznymi i wysoko cenionymi artystycznie i historyczne zabytkami powstałymi w średniowiecznych i nowożytnych warsztatach toruńskich, należących do czołowych ośrodków sztuki w Europie Środkowej; bogatą i w pełni przekrojową sztukę polską w Galerii Malarstwa Polskiego od XVIII w. do XXI w.
- - międzynarodowe wydarzenia kulturalne i festiwale
- - XIX-wieczna prestiżowa dzielnica Bydgoskie Przedmieście wzbogacona parkami wydmowymi i zabytkowym parkiem miejskim
- - Przedmieście św. Katarzyny
- - Kępa Bazarowa, pobliskie ruiny zamku Dybów (drugiego po krzyżackim zamku w Toruniu)
- - obiekty dziedzictwa technicznego i przemysłowego
- - obiekty związane z astronomią (>>>)
- - obiekty etnograficzne dawnej kultury ludowej (>>>)
- - Barbarka
- - modernistyczne miasteczko akademickie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
- - miejsca pielgrzymkowe kultu religijnego (nie tylko te, związane z dziełami o. Tadeusza Rydzyka)
- - nowoczesne obiekty kultury (np. CSW Znaki Czasu, CKK Jordanki, CN Młyn Wiedzy, Planetarium)
- - nadrzeczne położenie i związane z tym tradycje wspólnoty hanzeatyckiej