Ulica Żeglarska

Królowie polscy, często odwiedzający Toruń, zwykle wjeżdżali do niego od południa, przez wyspę Kępę Bazarową, a następnie mostem przez Wisłę.
Most dekorowano na tę okazję purpurowym suknem, wyścielano cennymi kobiercami i strojono girlandami kwiatów. Wzdłuż mostu broń prezentowali żołnierze miejskich sił zbrojnych (o wojsku toruńskim tutaj).

Ulica Żeglarska była niegdyś bardzo ważna i ruchliwa, ponieważ prowadziła z nabrzeża portowego nad Wisłą do Rynku Staromiejskiego. Zabudowana była zdobnymi kamienicami i pałacami bogatych mieszczan, a zachowane przykłady takiej zabudowy ulicy można zobaczyć jeszcze dziś.
 
Tutaj, przy Bramie Żeglarskiej, przy wtórze dzwonu Tuba Dei i pozostałych dzwonów, orszak witany był przez mieszczan i władze miejskie, które wręczały królowi symboliczny klucz do miasta. Po uroczystym powitaniu odbywała się z udziałem królów msza św. w Kościele Świętojańskim, z uroczystym odśpiewaniem dziękczynnego hymnu Te Deum, po której król udawał do Ratusza Staromiejskiego, gdzie w Sali Królewskiej był kwaterowany.

Za każdym razem miasto oczywiście występowało z uroczystym przyjęciem, wyręczało się też wówczas po części swoim Gymnasium Academicum, to znaczy nakładało na rektora lub któregoś obdarzonego swadą oratorską czy talentem poetyckim profesora, a nawet na studentów najwyższych klas obowiązek wygłoszenia solennego przemówienia, recytowania skomponowanych pompatycznych ód i panegiryków, przynajmniej zaś powoływała wówczas Rada miejska grono profesorów i uczniów do asystencji przy witaniu króla jegomości lub obojga królestwa.

 
Obecna nazwa szerokiej ulicy Żeglarskiej, prowadzącej od Rynku Staromiejskiego w stronę dawnego portu nadwiślańskiego podkreśla handlowy charakter miasta oparty o żeglugę wiślaną i morską. Jednocześnie od początku była ona reprezentacyjną i jedną z głównych ulic handlowych i komunikacyjnych Torunia (stąd jej szerokość - od 16,5 do 19,5 m).
Natomiast pierwotna nazwa nie pokrywa się z dzisiejszą, która zresztą jest też tylko tłumaczeniem na polski nazwy oryginalnej. Bowiem do 1371 r. ulicę nazywano Ziglergasse ("ceglarska", "ceglana"), dopiero potem pojawiają się odniesienia do żeglugi: Segelergasse, Siglergasse, platea Naviculariorum, tłumaczone jako "żeglarska". Pierwotna nazwa zapewne wiąże się z charakterem ulicy, która jako najważniejsza dla XIII- i XIV-wiecznego Torunia (łączyła wszak port, kościół farny z Rynkiem Staromiejskim i Ratuszem) została najwcześniej zabudowana kamienicami murowanymi - ceglanymi przez bogaty patrycjat kupiecki hanzeatyckiego miasta. Natomiast w ciągu XIV w., kiedy zabudowa murowana w Toruniu była powszechna, ten wyróżnik zatracił znaczenie dla ulicy, a wypaczeniu nazewnictwa sprzyjało także podobne brzmienie obu nazw (Ziegler- Sigler-).

Dawniej jedynie fragment ulicy od Bramy Żeglarskiej do Kościoła Świętojańskiego nosił nazwę obecną, a część północna ulicy (od kościoła) nosiła nazwę Hunregasse lub Hunnergasse, platea Gallicenea ("kurza", "kurna"). Dopiero od 2. poł. XVII w. zaczęto łączyć oba odcinki pod wspólną nazwą Sieglergasse). Ulica Kurza miała charakter targowy, gdyż tu odbywał się w średniowieczu handel nabiałem.

Prestiż ulicy zanikł na przełomie XIX i XX w., kiedy rolę głównej arterii handlowej Torunia przejmować zaczęła ulica Szeroka. Potem, w latach po II wojnie światowej zamieraniu ulicy sprzyjała likwidacja istniejącego od początków Torunia portu nadwiślańskiego.