Gotyckie piwnice

Zabytkowe gotyckie piwnice kamienic toruńskich urzekają swoim tajemniczym nastrojem. Wiele z nich zaadaptowanych dziś jest na potrzeby sztuki, gastronomii, nocnych lokali rozrywkowych.
W średniowieczu, wobec niższego (ok. 1,7 - 3 m) niż obecnie poziomu ulic, dzisiejsze piwnice stanowiły przyziemia kamienic. Poziom tych piwnic był niższy od ówczesnego poziomu ulic i placów tylko ok. pół metra. Wiele piwnic było zamieszkałych, dostępnych z ulicy po zejściu 3-4 stopni. Poza funkcją mieszkalną piwnice służyły jako magazyny, albo piwiarnie lub winiarnie. W prawie wszystkich piwnicach spotykamy małe ostrołuczne wnęki ścienne, często łączone po dwie - miejsca na oświetlenie.
 
W kamienicy, która stoi na miejscu rozebranej gotyckiej przy Rynku Staromiejskim 37 zachowała się oryginalna średniowieczna piwnica z kolumną pośrodku, gdzie gurty wsparte na filarze wydzielały 4 pola sklepione krzyżowo. To, poza kamienicą przy ul. Szczytnej 2, zupełnie wyjątkowy przypadek w Toruniu.
 
 
Piwnice traktu tylnego zwykle były sklepione kolebkowo.
Piwnice traktu przedniego zwykle posiadają strop belkowy.
Piwnice traktu przedniego zwykle posiadają strop belkowy.

 

Toruńskie przepisy budowlane z XIII w. nakazywały wlaścicielom dwóch sąsiednich działek do wspólnego murowania bocznych ścian nośnych piwnicy stawianej kamienicy. Gdyby sąsiad nie chciał, to - przepis mówi dalej - należy mu pożyczyć pieniądze na rok i jeden dzień; jeśli ich w tym terminie nie zwróci, winien dać odpowiedni czynsz ze swej posiadłości. 
 
W toruńskim typie kamienicy mieszczańskiej występują piwnice w układzie dwutraktowym: trakt przedni (od ulicy) zwykle były dłuższy i kryty był stropem, trakt tylny - krótszy i sklepiony kolebkowo. Taki układ dwutraktowy odpowiadał układowi wyższych pięter. Niektóre kamienice posiadają ponadto wąską sklepioną piwnicę pod przedprożem, które też stanowiło cechę wyjątkową domów toruńskich (i północnoeuropejskich w ogóle).
 
Do piwnic dostać można było się nie tylko z wnętrza kamienicy, ale również z ulicy poprzez tzw. szyje piwniczne - obudowane zejścia (należy pamiętać, że oryginalnie, w średniowieczu poziom ulicy był znacznie niższy niż obecnie).
 
Często w piwnicach kamienic toruńskich znajdowały się piece i systemy grzewcze typu hypocaustum. Rozwiązania takie były stosowane w zamkach, klasztorach, ratuszach i bogatych kamienicach patrycjuszowskich.
Ponadto piwnice toruńskich kamienic gotyckich kryją kolejne unikaty - studnie do czerpania wody.

 

Zobacz

Nie wszystkie oczywiście podziemia toruńskie są udostępnione. Spośród setek toruńskich gotyckich piwnic zapraszamy do kilku, do których wstęp jest możliwy:
  • Rynek Staromiejski 29, kamienica gotycka (restauracja "Kuranty") >>>
  • Rynek Staromiejski 37, kamienica gotycka (piwiarnia "Szwejk")
  • ul. Piekary 25 (restauracja hotelu Petite Fleur)
  • ul. Kopernika 17, kamienica gotycka (Muzeum Dom Mikołaja Kopernika) >>>
  • ul. Szczytna 15, kamienica gotycka, w piwnicy m.in. dobrze zachowane hypocaustum (Browar Staromiejski Jan Olbracht) >>>
  • Ratusz Staromiejski, Piwnica Gdańska (Muzeum Okręgowe)  >>>
  • Ruiny zamku krzyżackiego, podziemia zamkowe są jednym z najlepiej zachowanych elementów z całego toruńskiego zamku krzyżackiego >>>
 

Nie zobaczysz

Spośród tych podziemii, które są szczególnie wyjątkowe i ciekawe a jednocześnie niestety niedostępne musimy wymienić m.in.:
  • Kościół Mariacki, krypty pod prezbiterium, m.in. miejsce pochówku królewny Anny Wazy >>>
  • Katedra Świętojańska, gotyckie krypty pod prezbiterium oraz pod zakrystią >>>
  • ul. Łazienna 22, kamienica gotycka (diecezjalne Centrum Dialogu Społecznego im. JPII) >>>
  • ul. Most Pauliński 2, podziemia gotyckie mostu nad Strugą Toruńską (Bachą) >>>
  • ul. Żeglarska 16, kamienica gotycka ("Piwnica pod świętymi Janami") >>>
  • ul. Żeglarska 7, kamienica gotycka, w piwnicy m.in. dobrze zachowane hypocaustum oraz studnia z wodą (Muzeum Diecezjalne) >>>
  • ul. Żeglarska 13, kamienica gotycka, w piwnicy m.in. pozostałości hypocaustum (oddział PZU Życie) >>>
  • Rynek Nowomiejski, gotyckie 2-kondygnacyjne piwnice (m.in. średniowieczne więzienie) dawnego Ratusza Nowego Miasta Torunia (siedziba Fundacji Tumult) >>>
  • Baszta Koci Łeb, gotyckie podziemie, przez niektórych określane jako loch więzienny >>>

Oprac. Arkadiusz Skonieczny, data publikacji: 20-03-2016

  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj