Świerczynki

 

Przed przybyciem Krzyżaków na teren Ziemi Chełmińskiej istniał tu gród należący do Pipina - lokalnego wodza pruskiego.

Zapewne od 1242 r. Świerczynki były własnością szpitala Ducha Św. w Toruniu; w 1415 r. miejscowość przekazana wraz ze szpitalem św. Ducha toruńskim benedyktynkom. Z przerwami w okresie reformacji (XVI w.), kiedy to Świerczynki do 1593 r. czasowo były w posiadaniu toruńskiej Rady Miejskiej, miejscowość pozostała we władaniu benedyktynek do ich kasaty w 1834 r.

 

Gotycki kościół św. Janów wzniesiono ok. 1300 r. Był restaurowany po częściowym zniszczeniu w czasie polsko-krzyżackiej wojny trzynastoletniej (1454-1466) oraz w XVIII w. i gruntownie ok. 1818 r.
Kościół kamienno-ceglany, jednonawowy z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i kwadratową wieżą od zachodu wtopioną w bryłę korpusu.
Wewnątrz w prezbiterium pierwotnie sklepionym strop płaski z czasu restauracji w XVIII w., w nawie strop płaski z 1914 r. Część wyposażenia barokowego z XVIII w. 

Ołtarz główny architektoniczny, dwukondugnacyjny na wysokim cokole. W kondygnacji dolnej w polu głównym późnogotycka rzeźba Matka Boska z Dzieciątkiem w typie Regina Coeli z 3 ćwierci XV wieku, w sukienkach srebrnych z przełomu XVII i XVIII w., po bokach w polach oddzielonych kręconymi kolumienkami święci Jan Nepomucen i Kazimierz. W górnej kondygnacji pośrodku późnogotycka rzeźba Pietas Domini z początku XVI w., w polach bocznych oddzielonych kolumienkami święci Jan Chrzciciel i Jan Ewangelista. Na belkowaniu między kondygnacjami dwie hermy z popiersiami niezidentyfikowanego biskupa i św. Jana Chrzciciela. W zwieńczeniu ołtarza przedstawienie Chrystusa Salwatora. Po bokach ołtarza uszaki z motywem liści akantu.

Na szczególną uwagę zasługują stalle z końca XVII w., z dekoracją snycerską uzupełnioną malowidłami. Ciekawsze od przedstawień świętych w zapleckach są malowidła na przedpiersiach, pozbawione treści religijnych, a oddające w sposób lekki i impresyjny motywy krajobrazowe.