Świerczynki

 
Lokalizacja
powiat toruński, gmina Łysomice
12 km na płn.-zach. od Torunia
Klasyfikacja atrakcyjności turystycznej: 
 
Przed przybyciem Krzyżaków na teren Ziemi Chełmińskiej w niezidentyfikowanym bliżej miejscu między obecnymi Świerczynkami a Pigżą istniał gród należący do Pipina - lokalnego wodza pruskiego; więcej o tym tutaj. Świerczynki od początku należały do Pigży i w najstarszych dokumentach (z 1345 i 1445 r.) określane były jako Pippingessee. Od roku 1667 funkcjonowała nazwa Schwerzen, a niemieckie Swierczynko do 1920 r. Po sąsiedzku, od wschodu znajduje się wieś Świerczyny (wzmiankowana po raz pierwszy w 1339 r. jako Swirzschin).
W 1242 roku zakon krzyżacki dobrami w Pippingessee, Brzeźnie i Brzezinku uposażył szpital Ducha św. w Toruniu (zobacz: Krzyżackie szpitalnictwo).
 
Około 1300 r. Krzyżacy zakładają tu parafię - jedną z wielu na Ziemi Chełmińskiej. W 1345 r. przekazali prawo patronatu nad parafią toruńskim cysterkom-benedyktynkom, które od założenia klasztoru w 1311 r. cieszyły się szczególnym ich poparciem. Przyznanie patronatu przypadło na okres szczególnego rozkwitu ich konwentu, jaki nastąpił w latach 1330-1350.
W 1415 r., w związku z przekazaniem przez wielkiego mistrza Michała Küchmeistera ww szpitala klasztorowi cysterek-benedyktynek toruńskich, osada świerczyńska przechodzi w ich posiadanie. Z przerwami w okresie reformacji (XVI w.), kiedy to Świerczynki do 1593 r. czasowo były w posiadaniu toruńskiej Rady Miejskiej, miejscowość wraz z folwarkiem pozostała we władaniu benedyktynek do ich kasaty w 1834 r.
W 1739 r. we wsi znajdowały się: karczma, szpital dla ubogich i szkoła katolicka.
 

Gotycki kościół

Gotycki kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty wzniesiono ok. 1325-1350 r. Budowany był zapewne przez zespół muratorów toruńskich, obeznanych z rozwiązaniami architektonicznymi, zastosowanymi w kościele św. Jakuba i u dominikanów toruńskich.
Był restaurowany po częściowym zniszczeniu w czasie polsko-krzyżackiej wojny trzynastoletniej (1454-1466) oraz w XVIII w. i gruntownie ok. 1818 r.
Kościół kamienno-ceglany, jednonawowy z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i kwadratową wieżą od zachodu wtopioną w bryłę korpusu.
Dzwon na wieży kościoła w Świerczynkach oddany został przez Mikołaja Petersilge z Torunia w 1744 r.
 
 
Wewnątrz w prezbiterium pierwotnie sklepionym strop płaski z czasu restauracji w XVIII w., w nawie strop płaski z 1914 r. Część wyposażenia barokowego z XVIII w. 
Wyposażenie świątyni, pochodzące z czasów nowożytnych (przełom XVII i XVIII w.), należy do najlepszych artystycznie zespołów tego typu na Ziemi Chełmińskiej.
Poza tym znalazło się tu pięć dobrej klasy rzeźb gotyckich. Niektóre z nich wiązane są z toruńskimi benedyktynkami. 
 
W niszy ściennej w prezbiterium po stronie północnej umieszczona jest wolnostojąca rzeźba Pieta powstała ok. 1400 r. (zobacz: Pieta ze Świerczynek).
 
Ołtarz główny z 1696 r. architektoniczny, dwukondugnacyjny na wysokim cokole. W kondygnacji dolnej w polu głównym późnogotycka rzeźba Matka Boska z Dzieciątkiem w typie Regina Coeli z ok. 1500 r. (zobacz: Madonna ze Świerczynek), w sukienkach srebrnych z przełomu XVII i XVIII w. Rzeźba ta powstała najpewniej w toruńskim warsztacie mistrza tryptyku św. Wolfganga z przeznaczeniem dla świerczyńskiego ołtarza, w przeciwieństwie do pozostałych rzeźb gotyckich ustawionych tu wtórnie. Po jej bokach w polach oddzielonych kręconymi kolumienkami święci Jan Nepomucen i Kazimierz Jagiellończyk Królewicz.
W górnej kondygnacji ołtaraz głównego pośrodku późnogotycka rzeźba Pietas Domini z ok. 1500 r. (zobacz: Pietas Domini ze Świerczynek), w polach bocznych oddzielonych kolumienkami święci: Jan Chrzciciel i Jan Ewangelista.
Na belkowaniu między kondygnacjami dwie gotyckie hermy z popiersiami niezidentyfikowanego biskupa i św. Jana Chrzciciela, obie z pocz. XV w.
W zwieńczeniu ołtarza przedstawienie Chrystusa Salwatora. Po bokach ołtarza uszaki z motywem liści akantu.
 
Na szczególną uwagę zasługują stalle z końca XVII w., z dekoracją snycerską uzupełnioną malowidłami. Ciekawsze od przedstawień świętych w zapleckach są malowidła na przedpiersiach, pozbawione treści religijnych, a oddające w sposób lekki i impresyjny motywy krajobrazowe.
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj