Największe skarby i unikaty toruńskich muzeów

Czy wiesz, że toruńskie muzea w swoich przepastnych zbiorach posiadają wiele niezwykle cennych, unikatowych i niespotykanych w innych muzeach obiektów?
Poza tym zbiory np. Muzeum Okręgowego, liczące około 300 tys. artefaktów, pozwalają zaliczyć tę instytucję do jednego z największych i najbardziej wyjątkowych muzeów w Polsce, przewyższającego w tym względzie niejedno Muzeum Narodowe w innych polskich miastach.

Wśród wielu cennych i unikatowych zabytków eksponowanych w muzeach toruńskich wyżej wymieniamy jedynie kilka szczególnych.

Poza eksponowanymi pojedynczymi obiektami-zabytkami, muzea toruńskie stanowią cenne obiekty do zwiedzania jako budowle. Te historyczne budynki same w sobie są niejednokrotnie wyjątkowej klasy zabytkami architektury ze swoimi autentycznymi, zachowanymi wnętrzami i wyposażeniem; są to historyczne pomieszczenia charakterystyczne dla dawnej kultury mieszczańskiej północnoeuropejskiej np. Ratusza Staromiejskiego, Kamienicy Pod Gwiazdą, kamienicy ul. Żeglarska 7 (Muzeum Diecezjalne), czy choćby kamienicy ul. Kopernika 15 (Muzeum-Dom Kopernika).

Jedną z najbardziej wyjątkowych i najbogatszych w zabytki jednostek muzealnych w Toruniu jest Dział Archeologii Muzeum Okręgowego.
Posiada on jedne z najstarszych w Polsce zbiorów, które liczą ponad 200 tys. zabytków. Pozwalają na pełne zilustrowanie przemian kulturowych, jakie miały miejsce na Pomorzu Nadwislańskim (Ziemi Chełmińskiej, Pomorzu Gdańskim), Ziemi Dobrzyńskiej i na Kujawach od pradziejów (od końca epoki lodowcowej) do średniowiecza i czasów nowożytnych włącznie. Są to bogate materiały z osad i cmentarzysk (m.in. kolekcja urn twarzowych) oraz ze skarbów. 
Do najbardziej unikatowych obiektów należy zaliczyć np. neolityczną siekierkę nefrytową z okolic Torunia i figurkę antropomorficzną kultury trypolskiej z Bilcza Złotego na Ukrainie. Wyjątkowym jest też jeden z sześciu znanych w Europie i jedyny w Polsce brązowy miecz antenowy typu Flörsheim z ok. VIII - poł. VII w. p.n.e. z Głogowa pod Toruniem.
Niezwkle cenne są urny twarzowe z VI - III w. p.n.e. pochodzące z terenów Pomorza. Zbiór ten, liczący 30 całych i 41 zachowanych fragmentarycznie obiektów jest jednym z największych w Polsce.
Niestety tak bogate i wyjątkowe zbiory archeologiczne od 2011 r. nie są prezentowane na żadnej stałej wystawie.

Z kolei Biblioteka Uniwersytecka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu przechowuje m.in. tzw. Srebrną Bibliotekę (>>>) - 12 XVI-wiecznych srebrnych opraw z kolekcji, która przed II wojną światową stanowiła ozdobę zbiorów Państwowej i Uniwersyteckiej Biblioteki w Królewcu. Oprawy są niezwykle cenne nie tylko ze względu na wartość samego kruszcu. Ich sława wzięła się stąd, że srebrne blachy zdobione są dekoracją, której poziom artystyczny zapewnił kolekcji rangę jednego z najcenniejszych zabytków złotnictwa epoki renesansu.
Srebrna Biblioteka jest zabytkiem unikatowym. Z dotychczasowych dziejów złotnictwa nie znamy tak licznego zbioru książek w tak dużym formacie oprawionych całkowicie w srebro. 
Do innych unikatów, jakimi szczyci się Biblioteka Uniwersytecka UMK należy też m.in. wydanie "Geografii" Ptolemeusza z 1508 r. , czy oprawa sakwowa modlitewnika księżnej Doroty z XVI w., statuty zakonu krzyżackiego z poł. XIV w., rękopis perski Divana Hafiza z poł. XVI w., jeden z 14 egzemplarzy polskich I wydania "De revolutionibus" Mikołaja Kopernika (>>>).

Drugi z tych 14 egzemplarzy jest w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Toruniu, której, nota bene, zbiór starodruków liczy ponad 26 tys. tytułów. W cennej kolekcji Książnicy jest też wiele rękopisów z XVI, XVII w. Wysokiej klasy iluminacjami florenckiego miniaturzysty Attavantego wyróżnia się pergaminowy manuskrypt, który zawiera unikatowe w skali europejskiej dzieło bibliologiczne – wierszowany inwentarz kolekcji książek króla węgierskiego Macieja Korwina, tzw. Kodeks Macieja Korwina >>>) ułożony przez Naldusa Naldiusa pt. De laudibus Bibliothecae Budensis epistola ad Matthiam Corvinum Pannoniae regem, dzięki któremu można odtworzyć zawartość jednej z najsłynniejszych bibliotek renesansowych, rozproszonej po śmierci właściciela w 1490 r.
​Szczególne znaczenie dla kultury polskiej posiada inny zabytek z pierwszej ćwierci XVI w. z Książnicy Kopernikańskiej, jeden z najstarszych przykładów prozy polskiej, bezcenny dla badaczy historii języka polskiego tekst obejmujący kazania o niepokalanym poczęciu i narodzeniu Marii Matki Bożej. Autorem kazań jest Jan z Szamotuł zwany Paterkiem, profesor Akademii Krakowskiej.

Instytucją posiadającą cenne i wyjątkowe zbiory historyczne jest też Archiwum Państwowe w Toruniu, należące do najstarszych w Polsce i sięgające początkami 1233 r. Wśród mnóstwa archiwaliów wiele należy do szczególnych, np.: Toruńska księga cła funtowego z lat 1369-1371 (>>>), będąca unikatowym obiektem, który wraz z 17 innymi dokumentami dotyczącymi historii Hanzy został w maju 2023 r. wpisany na Międzynarodową Listę Dziedzictwa UNESCO „Pamięć Świata” („Memory of the World”).
Na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata z zasobów Archiwum Państwowego w Toruniu trafił dotąd odnowiony przywilej lokacyjny Torunia z 1251 r. (>>>), Akt erekcyjny Związku Pruskiego z 1440 r. (>>>) oraz unikatowy zbiór tabliczek woskowych toruńskiej kancelarii z okresu od ok. 1350 r. do ok. 1550 r.
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083, Organizator turystyki nr rej. 247 woj. kuj.-pom.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj