Powody żeby odwiedzić Toruń

Toruń ma niezwykle różnorodne atrakcje. Każdy gust i każde zainteresowanie zostanie tu zaspokojone - od koneserów światowej klasy zabytków i architektury gotyckiej, średniowiecznej sztuki artystycznej, przez szukających niezapomnianego nastroju zaułków bogatego i wielkiego miasta hanzeatyckiego, przez sympatyków dobrej kuchni i dobrych trunków oraz miłośników spędzania czasu w letnich kawiarenkach na powietrzu, przez znawców umocnień, fortyfikacji i militariów od średniowiecza po XX wiek, miłośników sztuki i kultury ludowej, fanów astronomii, znawców sztuki współczesnej i architektury nowoczesnej, szukających relaksu i odpoczynku w zacisznych parkach i rezerwatach albo chcących aktywnie ruchowo spędzić czas, po pielgrzymów, po szukających wrażeń ruchowych i sportowych oraz po amatorów festiwali, imprez i wydarzeń kulturalnych z każdego gatunku sztuki artystycznej.

 

 

Toruńskie zabytki architektury i sztuki, zwłaszcza gotyckie, pochodzą z tego okresu dziejów Torunia, który wprowadził to miasto na trwałe do historii sztuki i architektury jako ośrodek twórczy, nowatorski (zobacz: Toruń - Miasto NAJ-pierwsze) i wpływający na rozwój sztuki w naszej części Europy oraz jako jedno z największych miast Europy środkowej (zobacz: Królowa Wisły - Toruń w czasach świetności).

Poza tym - zgodnie z jednym z uzasadnień wpisu Torunia na Listę wiatowego Dziedzictwa UNESCO - w Toruniu, niezależnie od wysokiego stopnia samodzielności, widoczne są wpływy przodujących ośrodków średniowiecznej sztuki europejskiej z Brugią, Gandawą i Lubeką na czele. Fakt ten uznaje się za świadectwo istnienia europejskiej wspólnoty miast hanzeatyckich, w której Toruń żywo uczestniczył.

Wszystko powyższe wysunęło Toruń na czoło miast pruskich i spowodowało rozgłoś pięknego Torunia jako gloria Borussiae (chwały Prus) i ornamentum Poloniae (ozdoby Polski) oraz Regina Vistulae (Królowej Wisły) - patrz: Toruń zachwyca.

 

Toruń zachwyca ośmiowiekową, fascynującą i niezwykle burzliwą historią opowiadaną przez muzea i niezliczone zabytki oraz legendy skrywane w zaułkach i murach hanzeatyckiego miasta. 

Wspaniałe i wysokiej klasy artystycznej i historycznej cenne i liczne zabytki toruńskie, zwłaszcza te zlokalizowane w obszarze wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, są pozostałością przedrozbiorowej potęgi ekonomicznej, kulturalnej i politycznej Torunia: jednego z nielicznych największych, najbogatszych i autonomicznych miast państwa krzyżackiego i Rzeczypospolitej przedrozbiorowej (patrz: Toruń w czasach świetności).

Dominuje tu wyjątkowa architektura i sztuka gotycka z czasów krzyżackich i hanzeatyckich oraz nowożytnych. Oprócz monumentalnych i unikatowych gotyckich kościołów, mających znaczenie dla rozwoju architektury naszych terenów, w skali europejskiej wyróżnia się toruński Ratusz Staromiejski - symbol niezależności toruńskiej republiki mieszczańskiej, Dwór Artusa i Dwór Bractwa św. Jerzego, silny średniowieczny system obronny z najstarszymi na ziemiach polskich murami obronnymi, barbakanami, basztami i bramami, a także największy w Polsce tak świetnie zachowany zespół licznych gotyckich kamienic patrycjuszowskich z unikatowym wyposażeniem w postaci m.in. malowideł ściennych i stropowych i innych elementów.

Natomiast toruńskie dzieła sztuki i zabytki ruchome najwyższej wartości pochodzą z czasów średniowiecza - wówczas Toruń był największym ośrodkiem sztuki w całym państwie krzyżackim, a dziś najlepsze przykłady toruńskiej i pomorskiej sztuki gotyckiej (ale i późniejszej - manierystycznej i barokowej) gromadzą toruńskie muzea, kościoły i kamienice patrycjuszowskie. Są wśród nich obiekty zwłaszcza z tych dziedzin sztuki, z których Toruń słynął szczególnie szeroko: witrażownictwo, złotnictwo, rzeźba i snycerka, malarstwo, intarsja ("meble toruńskie") i zegarmistrzostwo.

Wyjątkowy rozkwit kultury i życia umysłowego Torunia renesansowego i oświeceniowego pozostawił kolejne cenne zabytki, dzieła sztuki i kultury, decydujące o wyjątkowości Torunia.

Natomiast żeby się przekonać o tym, że w Toruniu jest też wiele świetnych przykładów architektury z XIX i XX w. wystarczy wyść ze średniowiecznego centrum miasta, zwłaszcza na Bydgoskie Przedmieście i Ring.

 

 

 

Toruń - historyczna Królowa Wisły wsławił się w historii również ważnymi dla Polski i Europy wydarzeniami, które nie tylko tutaj miały miejsce, ale również były współrealizowane przez Toruń, jak np. doprowadzenie do obalenia władzy krzyżackiej w Prusach, zawarcie pokojowych traktatów międzynarodowych (I pokój toruński, II pokój toruński, ostatni przed hołdem pruskim rozejm polsko-krzyżacki i inne), organizacji słynnego Colloquium Charitativum i wielu innych.

W swojej 800-letniej historii miasto Toruń było krzyżackie, polskie, pruskie, zawsze jednak wyróżniało się dążeniem do niezależności i wolności. Doskonale ufortyfikowane, posiadające swoje siły zbrojne samodzielnie odpierało ataki wrogich armii, niemal regularnie gościło koronowane głowy nie tylko Polski (>>>), wielokrotnie finansowało królów polskich, przystawiało swoje pieczęcie do traktatów międzynarodowych, inicjowało albo wpływało na politykę państwową i międzynarodową, było siedzibą najwyższych władz państwowych. Docierali, znajdowali w tolerancyjnym Toruniu dom i schronienie uciekający przed prześladowaniami religijnymi, pracowali i tworzyli artyści i ludzie kultury nie tylko z terenów niemieckich, z Czech, Niderlandów, Anglii, Włoch (>>>).

 

 

Dawny Toruń, będąc jednym z kilku największych i najbogatszych miast w tej części Europy, był miejscem i fundatorem realizacji wielkiej i nowatorskiej architektury gotyckiej i sztuki manierystycznej, dziś stanowiącej o jego unikatowości i wyjątkowości. I chociaż przedrozbiorowy (średniowieczny i nowożytny) okres świetności Torunia minął, to jednak i współcześnie tworzy się tutaj architekturę indywidualną, nietuzinkową, przełomową, nagradzaną i wyróżnianą na światowych festiwalach i konkursach architektonicznych. Jest nią przede wszystkim futurystyczny gmach Centrum Kulturalno-Kongresowego "Jordanki" z 2015 r., który w subtelny i nieoczywisty sposób odwołuje się do ceglanej historii architektury Torunia.
Inne realizacje wzbudzające uznanie i zainteresowanie swoją nowatorską formą to np. Teatr "Baj Pomorski", którego nowy budynek z 2006 r. w formie bajecznej wielkiej szafy uważany jest za jeden z najbardziej interesujących budynków teatralnych w Polsce.

Niecodzienną, choć zapewne nie zjawiskową architekturą wyróżnia się również budynek Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu" z 2006 r., które jednocześnie jest pierwszym od 1939 r. obiektem architektonicznym poświęconym sztuce współczesnej w Polsce; Centrum Sztuki Współczesnej powstało w ramach ministerialnego Narodowego Programu Operacyjnego Znaki Czasu, mającego na celu upowszechnianie i promocję polskiej sztuki współczesnej poprzez swoją działalność wystawienniczą i edukacyjną. Obiekt ten łączy zatem w sobie współczesną architekturę ze współczesnymi sztukami plastycznymi. Dzięki temu Toruń jest również prężnym w Polsce ośrodkiem sztuki nowoczesnej. W tutejszym Centrum Sztuki Współczesnej warto zobaczyć kolekcję stałą z pracami dziesiątek najbardziej znanych polskich twórców, a także liczne – często wzbudzające duże emocje – wystawy czasowe. Tutejsze ekspozycje „Do czysta” Mariny Abramović oraz „Artuum Mobile: Świat Saskii Boddeke&Petera Greenawaya”, prezentowane w 2019 r. zostały wskazane przez krytyków jako jedne z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w 2019 r. w Polsce (>>>). Dla fanów sztuki nowoczesnej najlepszym terminem do odwiedzin Torunia będzie maj – to wtedy odbywa się coroczny Międzynarodowy Festiwal Grafiki projektowej Plaster.

 

Kontrowersyjną i wzbudzającą skrajne opinie jest natomiast architektoniczna forma oddanego w 2016 r. kościoła Maryi Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II. Jest to jednak budowla wyróżniająca się, a oprócz funkcji sakralnych pełni też rolę historyczną poprzez istniejącą tu Kaplicę Pamięci o Sprawiedliwych - Polakach ratujących Żydów w czasie II wojny światowej.

Z najnowszych konstrukcji toruńskich na uwagę zasługuje też stadion żużlowy Motoarena z 2009 r., uważany za najnowocześniejszy stadion żużlowy na świecie.

Jedną z najważniejszych realizacji w polskiej architekturze powojennej była budowa miasteczka akademickiego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika z okazji przypadającej w 1973 r. 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Jest to pierwszy w Polsce kampus akademicki oparty bezpośrednio na wzorcach zachodnich, którego architektura cechuje się dobrym poziomem modernizmu, a cały układ przestrzenno-urbanistyczno-architektoniczny oparty był na konkretnych założeniach. Kampus UMK jest jedyną w swoim rodzaju realizacją nie tylko w Toruniu, ale także w Polsce; Międzynarodowe Stowarzyszenie Planistów i Urbanistów z Holandii w latach 90. XX w. uznało go za najwybitniejsze dzieło późnego modernizmu w całej Europie Środkowej.

W tym miejscu warto też wspomnieć o Harmonijce. Budynek wprawdzie nie pochodzi z czasów nam współczesnych - został zbudowany w 1936 r. - to jednak jest cennym i nowatorskim przykładem modernizmu okresu międzywojennego.

Z kolei znowu współczesną wyróżnianą toruńską inwestycją infrastrukturalną jest łukowy most im. Elżbiety Zawackiej na Wiśle, szczególny nie tylko z uwagi na wielkość, ale również z punktu widzenia nowatorskich i odważnych rozwiązań, jakie zostały przy jego realizacji wykorzystane.

 

 

 

Z roku na rok Toruń przyciąga coraz większe tłumy turystów, którzy później chętnie wracają, bo oprócz dobrze znanych miejsc o znaczeniu historycznym, miasto oferuje nie tylko inne ciekawe, a mniej znane miejsca, ale też wiele imprez i cyklicznych wydarzeń kulturalnych, w tym dużych i renomowanych, które nie mogą zostać pominięte przez odwiedzających. Są wśród nich renomowane wydarzenia właściwie z każdej dziedziny sztuki i dla różnych grup wiekowych, np. Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Kontakt" (w maju), Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Camerimage" (w listopadzie), Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Toffifest" (w październiku), Jazz Od Nowa Festival (w lutym), Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich "Probaltica" (w maju), Bella Skyway Festival (w sierpniu) czy wiele innych.
Bogaty repertuar kulturalny Torunia obejmuje przedstawienia teatralne, koncerty muzyki klasycznej, popularnej-rozrywkowej oraz widowiska, a także występy gwiazd międzynarodowego formatu. Ciekawą ofertę posiadają teatry toruńskie, Centrum Kultury Dwór Artusa, Centrum Kultury "Dom Muz", Akademickie Centrum Kultury i Sztuki "od Nowa", Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury, muzea oraz liczne inne placówki (>>>). 

 

 

Torunianie i przyjezdni mają do dyspozycji bogate i różnorodne zaplecze gastronomiczne, obejmujące tylko w obrębie historycznego centrum miasta aż 100 różnego rodzaju lokali. W Rynku Staromiejskim i sąsiednich uliczkach klub mieści się obok klubu, a pub sąsiaduje z pubem. Latem natomiast nieustannie i do późnych godzin nocnych oblegane są kawiarniane ogródki, a z gotyckich piwnic dobiega muzyka, która każdego wprawia w szampański nastrój.
Gastronomiczną atrakcyjność Torunia podnosi też jego kuchnia i tradycje z tym związane >>>. Gdy wędrówki po starym Toruniu, jego zaułkach, placach, bulwarach, czy wizyty w znanych muzeach wzmagają apetyt, każdy udaje się na posiłek do jednej z licznych tutejszych restauracji, których mnogość jest niespotykana nigdzie indziej w Polsce. Nic zresztą dziwnego, bowiem Toruń, pomorski mały Kraków, słynie z najwspanialszych tradycji kulinarnych. 

W czasach historycznych jako przyprawę i dodatek do potraw wykorzystywano pierniki toruńskie. Pełniły one wtedy rolę nie słodyczy, jak dzisiaj, ale były wykorzystywane także jako zagęstnik do zup i sosów, najczęściej w postaci suszonej i startej. W smaku były znacznie bardziej ostre i pikantne dziś dzisiejsze ich słodkie wersje, były pierne - pieprzne, zawierały więcej wyrazistych przypraw. Przez długi czas wiele mięs, a zwłaszcza ryby, przyrządzano z piernikami oraz podawano z sosem piernikowym. Nie tylko w Toruniu, ale w całej Rzeczypospolitej szlacheckiej. W najstarszej polskiej książce kucharskiej z 1682 r. Czernieckiego jest przepis na karpia i minogi podane z piernikami na "sposób toruński". Dziś tylko nieliczne restauracje wzorują się na starych tradycyjnych przepisach toruńskich.

Ostatnimi laty natomiast wiadomo, że Toruń, to nie tylko pierniki, ale też naleśniki i pierogi. Stały się one jednym z głównych punktów kulinarnych do 'zaliczenia' w trakcie pobytu Toruniu, zwłaszcza w jednej z restauracji toruńskiej sieci "Manekin". 

Obowiązkowy deser po każdym posiłku to lody u Lenkiewicza, do wyboru też o smaku piernikowym. Warto odstać swoje w kolejce, ale nie ma co zamawiać dwóch gałek, niewielu śmiałków daje radę. 

 

 

Tak, pierniki to najsłynniejszy produkt toruński, którego historia sięga XIV w. i który wiąże się z bogatą tradycją i obyczajowością - czy wiesz, że np. tradycją toruńską było wyrobienie ciasta piernikowego zaraz po narodzinach córki? Wypieczone później z tego ciasta pierniki na jej ślub stanowiły część posagu. Ciasto leżakowało i dojrzewało zatem ok. 13-15 lat. 
Pierniki toruńskie w minionych wiekach nie zawsze traktowano jako przysmak, lecz często jako dzieło sztuki rzemiosła artystycznego, niektóre nawet pozłacano! Pierniki takie zyskały dużą popularność w Europie jako upominki i były przechowywane przez właścicieli wśród drogocennych przedmiotów.
Miasto Toruń ofiarowywało swoje piernikowe wyroby królom polskim z okazji ich koronacji lub zaślubin. Były to piękne, ozdobne pierniki, o wymyślnych kształtach, malowane i pozłacane.
Sławę pierników toruńskich szerzyli też literaci i twórcy, np. Fryderyk Hoffmann (1627-1673), Ignacy Krasicki (1735-1801), Fryderyk Chopin (1810-1849), Zbigniew Herbert (1924-1998) i inni.
Ale nie tylko z piernikami wiążą się toruńskie tradycje i obyczajowość. Z produktów spożywczych słynne były niegdyś wina produkowane z winorośli uprawianych w toruńskich winnicach, a także piwa - były czasy, w których w Toruniu istniało ponad 90 browarów.

Do dziś praktykuje się tradycyjny zwyczaj uruchamiania słynnego toruńskiego, największego średniowiecznego dzwonu Tuba Dei kilka razy w roku - w największe uroczystości religijne oraz wydarzenia publiczne. Również do dziś uroczyście kontynuuje się tradycje zawodów o tytuł Króla Kurkowego.
Wiele jednak z tradycyjnych dawnych zwyczajów toruńskich zanikło i odeszło w zapomnienie, jak np. głośne i huczne w XIX w. karnawały toruńskie, na które zjeżdżała szlachta i magnateria z różnych ziem polskich. Starsze i żywe niegdyś były np. coroczne turnieje rycerskie i gonitwy za pierścieniem z udziałem patrycjatu wielkich miast pruskich, kończone biesiadami w Dworze Artusa. Uroczyste obchody wydarzeń historycznych (np. rocznica zwycięskiego odparcia przez Toruń Szwedów w 1629 r., rocznica wypowiedzenia posłuszeństwa Krzyżakom w 1454 r., uroczystości z okazji zawarcia traktatów pokojowych, uroczystości z okazji wydarzeń w rodzinie królewskiej itp.) to kolejny trwały dawniej, dziś już niepraktykowany zwyczaj toruński. Bardzo ważne dla dawnego Torunia były też coroczne Krivesiana, a także żywa tradycja flisactwa, fryców i słynna Gruba Maryna.

► Więcej o piernikach toruńskich tutaj.

 

 

Nie sposób pominąć zasłużonych torunian, a Toruń ma się kim pochwalić, zarówno postaciami z przeszłości, jak i współczesności. Oczywiście mimo, że najsłynniejszy z nich - Mikołaj Kopernik - swoimi dokonaniami dla cywilizacji przyćmiewa niemal wszystkich pozostałych, to jednak i oni pozostawili po sobie dzieła budzące podziw i zasługujące na trwałą pamięć.

Swój dynamiczny rozwój, szczególnie w średniowieczu (zwłaszcza w XIII, XIV w.) oraz nowożytności (zwłaszcza w XVII w.), a więc w czasach określanych mianem złotego wieku toruńskich dziejów, miasto zawdzięczało przede wszystkim korzystemu położeniu oraz królewskim uprawnieniom politycznym i gospodarczym. Tu krzyżowały się ważne europejskie szlaki kupieckie, a toruński patrycjat utrzymywał rozległe kontakty z całą Europą (>>>). Sztuka rozumnych rządów Toruniem, ugruntowana fachowością i szacunkiem dla wiedzy tutejszych patrycjuszy oraz ich świadomością potrzeby wszechstronnego wykształcenia, przy wspomnianym otwarciu na świat oraz swobodom prawno-ustrojowym Torunia, stanowiły podstawy dobrobytu i sławy tego miasta. Ceniący wolność oraz kulturę i naukę Toruń był też magnesem ściągającym tu przybyszów z Europy, ludzi o wybitnych zdolnościach i umiejętnościach, wpisujących się i tworzących tutejszą kulturę i jej dokonania.

Toruń rozsławiają więc nie tylko słynne postaci stąd się wywodzące, ale też znane osoby związane z tym miastem w inny sposób, najczęściej przez swoje tu pobyty, zamieszkanie i działalność. Chociaż Toruń nie zrealizował w 1595 r. projektu powołania uniwersytetu, to mieszkali tu i tworzyli (również wcześniej, w średniowieczu, jak i później - w okresie Oświecenia) uczeni, pisarze, artyści - często związani z półuniwersyteckim słynnym Gymnasium Academicum - których mógłby pozazdrościć Toruniowi niejeden ośrodek uniwersytecki, i którzy na trwale zapisali się w historii nauki i kultury. Nie sposób w tych wąskich ramach wymienić wszystkich z nich, dlatego warto wskazać choć kilka nazwisk, np. Konrada Gesselena (1409-1469), Petrusa Artomiusa (1552-1609), Martina Opitza (1597-1639), Johanna Christiana Bierpfaffa (1600 - 1680), Adama Freytaga (1608-1650), Krzysztofa Hartknocha (1644-1687), Samuela Thomasa Sömmerringa (1755-1830), Samuela Bogumiła Linde (1771-1847), Fryderyka Skarbka (1792-1866), Zwi Hirscha Kalischera (1795-1874) i wielu innych.

Z Toruniem związane są też takie współczesne nazwiska jak np. Zbigniew Herbert (1924-1998), Bogusław Linda (ur. 1952) czy inni, których Toruń upamiętnia "katarzynką" w Piernikowej Alei Gwiazd. Z kolei wybranych zasłużonych torunian z czasów hanzeatyckiej świetności miasta upamiętnia Aleja Gmerków.

 

 

Od początku swojego istnienia Toruń, leżąc nad Wisłą związany był z wodą. Wręcz jego niesłychanie dynamiczny rozwój i dobrobyt uzależniony był od wody - od kontaktów gospodarczych i kulturalnych, które możliwe były dzięki wodzie - Wiśle i Morzu Bałtyckiemu. To właśnie tymi drogami wodnymi torunianie żeglowali swoimi statkami i w ramach potężnego związku hanzeatyckiego prowadzili ożywione bezpośrednie kontakty z miastami północnej Europy, od Londynu przez Flandrię, Skandynawię i północne Niemcy. Nad Wisłą znajdował się ruchliwy port, który w średniowieczu przyjmował statki morskie i miał szczególnie duże znaczenie do czasu, aż w końcu XIV w. roli tej nie przejął Gdańsk. To właśnie nadwiślańskie położenie Torunia gwarantowało sukces tego miasta, które już w XIV w. licząc ok. 20 tys. mieszkańców należało do wąskiego grona największych i najbogatszych miast w Europie środkowej. Hanzeatyccy kupcy toruńscy - wielcy hurtownicy - obracali astronomicznymi sumami, np. w przededniu wielkiej wojny polsko-krzyżackiej (1409-1411) zakończonej pierwszym pokojem toruńskim dokonywali transakcji handlowych na łączną kwotę 114 746 grzywien rocznie, podczas gdy roczny dochów Królestwa Polskiego wynosił wtedy ok. 70 000  grzywien. Dzięki tym sumom powstawały dzieła sztuki i architektury dziś stanowiące o wyjątkowości zabytów toruńskich.

Dziś po dawnym ruchliwym i gwarnym porcie toruńskim niestety nie ma już śladu. W jego miejscu w latach 70. XX w. powstały bulwary nadwiślańskie - jedno z najbardziej ulubionych miejsc spacerów i rekreacji torunian i turystów, ciągnące się na długości 1,8 km wzdłuż historycznego centrum Torunia. Również dziś nie ma śladu po dawniej ożywionym ruchu na Wiśle. Nadal można wprawdzie dopłynąć do Torunia międzynarodowymi drogami wodnymi (nr E40 łączącą Bałtyk (Gdańsk) z Morzem Czarnym oraz nr E70 z Rotterdamu, Dortmundu i Berlina z jednej strony i z Kłajpedy z drugiej), jednak nie mają ona dużego znaczenia gospodarczego i transportowego. Toruń posiada cztery porty rzeczne i odpowiednią infrastrukturę dla żeglugi turystycznej, jednak trudno zrozumieć dlaczego niegdyś jedno z największych portowych miast nadwiślańskich obecnie nie pełni roli portu handlowego.

► Zobacz też: Toruń nad Wisłą.

Dziś Toruń jest ze wszystkich stron otoczony lasami, jest miastem zielonym, ponieważ aż ponad 50 % powierzchni miasta zajmuje zielona i niebieska przestrzeń, czyli powierzchnie aktywne przyrodniczo. Do dyspozycji w Toruniu jest ok. tysiąc hektarów zieleni urządzonej, czyli lasów komunalnych, parków, skwerów oraz tereny dzikie i półdzikie, jak np. Kępa Bazarowa - wyspa wiślana z rezerwatem przyrody, położona naprzeciwko historycznego centrum Torunia. 
W Toruniu są również duże tereny zielone wpisane do rejestru zabytków, np. Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu (jeden z najstarszych parków miejskich w Polsce, założony w 1817 r.), Park Tysiąclecia, Ogród Zoobotaniczny, część parku Glazja i kilka ogrodów zabytkowych (>>>). Niezwykle popularnym miejscem odpoczynku na łonie natury są Błonia nad Martwą Wisłą oraz Barbarka - duży kompleks leśny w północno-zachodnich krańcach Torunia, wyposażony w odpowiednią infrastrukturę rekreacyjno-sportową, ośrodek edukacji ekologicznej. Atrakcyjność Barbarki potęguje jej historia sięgająca XIII w. i materialne ślady tej historii zachowane do dziś. Warto w Toruniu więc spędzić czas w niezwykłych okolicznościach przyrody i cieszyć się jej pięknem.

 

 

Dzięki swojemu położeniu na styku odmiennych historycznie, geograficznie i kulturowo regionów (Ziemi Chełmińskiej (Pomorza) na północy, Kujaw na południu i Ziemi Dobrzyńskiej na wschodzie) Toruń stanowi doskonałą bazę wypadową dla wycieczek w ciekawe, bogate i różnorodne turystycznie i historycznie okolice. W bliskich odległościach od Torunia znajdują się średniowieczne zamki krzyżackie i inne, neolityczne piramidy, wykopaliska i rezerwaty archeologiczne, romańskie kolegiaty, monumentalny gotyk światowej rangi, klasycystyczne pałace, liczne zabhytkowe miasta i zabytki architektury wysokiej klasy, grody, malownicze krajobrazy, osobliwości przyrody, pojezierza i lasy  jako doskonałe warunki do turystyki wypoczynkowej, a także wsie, gdzie zachowały się relikty budownictwa i tradycji ludowych (zobacz: Okolice Torunia).

Toruń, obok funkcji głównego ośrodka turystycznego województwa kujawsko-pomorskiego i z racji centralnego położenia w województwie, jest doskonałą bazą wypadową do okolicznych miejscowości turystycznych, będących jednocześnie ważnymi centrami krajoznawczymi w skali ogólnopolskiej.
Z Torunia jest wszędzie blisko. Nie potrzeba dużo czasu, aby dostać się stąd oraz zwiedzić i poznać praktycznie wszystkie podstawowe walory, które województwo kujawsko-pomorskie oferuje.